thyroid or thyroid gland : θυρεοειδής αδένας

thyroid
αρχ ελλ θυρεός + είδος. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά το 1656 από τον   Thomas Wharton στο βιβλίο του  ( ‘Adenographia’ the ‘glandulae thyroideae’ or thyroid in 1656). Ο Wharton χρησιμοποίησηε τον όρο όχι για το σχήμα του αδένα αλλά για το σχήμα του χόνδρου στον οποίο βρίσκεται ο θυρεοειδής αδένας, που μοιάζει με είδος ασπίδας. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν την ασπίδα για ελαφρύ οπλισμό και το θυρεό για πιο βαρύ. Ο Θυρεός με τη σειρά προέρχεται από τη λέξη θύρα (πόρτα) επειδή αρχικά έτσι ονόμαζαν μια πέτρα που έκλεινε μια είσοδο και αργότερα αυτή η πέτρα συνήθως βρισκόταν στο πάνω μέρος της πόρτας μαζί με κάποια παράσταση ή ρητό ως οικόσημο σε σχήμα ασπίδας. 

θυρεοειδής αδένας

 
ενδοκρινής δίλοβος αδένας, του οποίου οι δύο λοβοί ενώνονται με τον ισθμό και ο οποίος εντοπίζεται στο λαιμό πάνω από την τραχεία και κάτω από τον λάρυγγα. Παράγει συνεχώς βασικές ορμόνες του οργανισμού :
1. τη θυροξίνη (γνωστή και ως Τ4),
2. την τριιωδοθυρονίνη (γνωστή και ως Τ3)
3. και την καλσιτονίνη που παίζει σημαντικό ρόλοστη ρύθμιση του μεταβολισμού του ασβεστίου στον οργανισμό.
Οι ορμόνες Τ4 και Τ3 παίζουν σημαντικό ρόλο καθώς ρυθμίζουν τις καύσεις στον οργανισμό και άρα την ανάπτυκη και το μεταβολισμό.
Ο αδένας μπορεί
1. να υπολειτουργεί (υποθυροειδισμός) με αποτέλεσμα να υπάρχει νωθρότητα, δυσκοιλιότητα, δέρμα ξηρό και κρύο, βραχνή φωνή, βραδυκαρδία, χαμηλή κινητικότητα, βραδυψυχισμός, παχυσαρκία , όρεξη, εξάψεις κλπ. Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να οφείλεται είτε σε πρωτοπαθή βλάβη δηλαδή σε πρόβλημα του θυροειδούς αδένα ή σε δευτεροπαθή βλάβη δηλαδή σε βλάβη της υπόφυσης η οποία παράγει τη θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (TSH) που επιδρά στον θυροειδή.
2. να υπερλειτουργεί (υπερθυροειδισμός) όπου υπάρχει νευρικότητα, εφίδρωση, ταχυκαρδία, αρρυθμίες, αδυνάτισμα κλπ.. Ο υπερθυροειδισμός διακρίνεται σε
α. τοξική διάχυτος βρογχοκήλη ή νόσος του Graves ή νόσος του Basedow όπου όλος ο θυρεοειδής αδένας υπερλειτουργεί και
β. οζώδης βρογχοκήλη όπου στο θυρεοειδή αναπτύσσεται ένας ή περισσότεροι όζοι που υπερπαράγουν θυρεοειδικές ορμόνες.
Όταν ο αδένας διογκώνεται παρουσιάσει βρογχοκήλη και μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες όπως σε ελλείψεις ιωδίου αλλά μπορεί να συνοδεύει τον υποθυροειδιμό ή τον υπερθυροειδιμσό .
Πολλές φορές στον θυρεοειδή αναπτύσσονται μικροί σχηματισμοί οι οποίοι ονομάζονται όζοι γιατί συνήθως είναι στρογγυλοί και πιό σκληροί απο τον αδένα εξαιτίας τοπικής υπερπλασίας του αδένα. Η διαφορική διάγνωση περιλαμβάνει καλοήθη βρογχοκήλη, κύστεις, θυρεοειδίτιδες και καλοήθειςθυρεοειδικούς όγκους.

Σημ: στη βιβλιογραφία συναντώνται και η ορολογία θερμός όζος (υπερπαράγει ορμόνες), χλιαρός (φυσιολογική λειτουργία) ή ψυχρός (υποπαράγει ορμόνες). Συνήθως οι μονήρεις όζοι θέλουν ιδιαίτερη διερεύνηση για πιθανότητα κακοήθειας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: